Molestowanie seksualne w pracy – Jak skutecznie z nim walczyć?
Według statystyk udostępnionych przez CBOS molestowanie seksualne dotyka nawet 12% osób dorosłych – z zastrzeżeniem, że jest to dolna granica rzeczywistego zasięgu tego zjawiska. Problem nie jest zatem jednostkowy, lecz niestety często bywa bagatelizowany. Pojawiają się również wątpliwości, jakie zachowania noszą znamiona molestowania oraz w jaki sposób reagować. Sprawdź, jakie kroki możesz podjąć, kiedy ktoś przekracza twoje granice
Molestowanie seksualne
Definicja i przejawy molestowania seksualnego
Molestowanie seksualne to każde niepożądane zachowanie nacechowane seksualnie, które narusza godność dotkniętej nim osoby i występuje wbrew jej woli. Obejmuje zarówno działania fizyczne, jak i werbalne, wśród których można wyliczyć m.in.:
- żarty i aluzje z podtekstem erotycznym,
- dwuznaczne komentarze na temat wyglądu,
- niechciany dotyk,
- natrętne składanie propozycji seksualnych,
- nakłanianie do oglądania treści pornograficznych (np. poprzez wywieszanie aktów w miejscach publicznych),
- zmuszanie do czynności seksualnych.
Molestowanie najczęściej wywołuje poczucie poniżenia i upokorzenia. Nierzadko wiąże się także z dyskryminacją ze względu na płeć. Jak pokazuje analiza naukowców, mimo że obie płcie są w równym stopniu narażone, znacznie częściej jego ofiarami padają kobiety, a niestosowne zachowania mają charakter bardziej długofalowy.
Molestowanie - prawo
Molestowanie seksualne w świetle polskiego prawa
Od sądowej batalii kobiet z USA minęło już blisko 50 lat, ale przez ten czas niewiele się zmieniło – molestowanie seksualne wciąż najczęściej zdarza się w miejscu zatrudnienia i ma wiele wspólnego z mobbingiem. W takim przypadku zastosowanie mają nie tylko przepisy prawa karnego, ale także Kodeksu pracy.
Molestowanie seksualne w Kodeksie Pracy
Kodeks pracy jasno definiuje zjawisko molestowania seksualnego:
Art. 197. § 1. Kto przemocą, groźbą bezprawną lub podstępem doprowadza inną osobę do obcowania płciowego, podlega karze pozbawienia wolności od lat 2 do 12.
§ 2. Jeżeli sprawca, w sposób określony w § 1, doprowadza inną osobę do poddania się innej czynności seksualnej albo wykonania takiej czynności, podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.
Art. 199. § 1. Kto, przez nadużycie stosunku zależności lub wykorzystanie krytycznego położenia, doprowadza inną osobę do obcowania płciowego lub do poddania się innej czynności seksualnej albo do wykonania takiej czynności, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.
art. 183a § 6. Dyskryminowaniem ze względu na płeć jest także każde niepożądane zachowanie o charakterze seksualnym lub odnoszące się do płci pracownika, którego celem lub skutkiem jest naruszenie godności pracownika, w szczególności stworzenie wobec niego zastraszającej, wrogiej, poniżającej, upokarzającej lub uwłaczającej atmosfery; na zachowanie to mogą się składać fizyczne, werbalne lub pozawerbalne elementy (molestowanie seksualne).
Jak reagować na molestowanie?
Jak reagować na molestowanie? Poradnik krok po kroku
Mimo że molestowanie może silnie odbić się na zdrowiu psychicznym i fizycznym, nie zawsze jest poważnie traktowane przez otoczenie. Nie pozwól się wpędzić w poczucie winy i nie pozostawiaj sprawy samej sobie. Ignorowanie molestowania zazwyczaj przynosi efekt odwrotny do zamierzonego i zachęca sprawcę do przekraczania kolejnych granic.
Krok 1: Kategoryczny sprzeciw i działanie świadków
Do ukrócenia procederu może wystarczyć wyrażenie kategorycznego sprzeciwu. Powiedz sprawcy wprost, że przez jego zachowanie czujesz się niekomfortowo i nie chcesz, aby je powtarzał. Najlepiej takie działanie podjąć jak najszybciej, już przy pierwszym przejawie przekroczenia granic. Zareagować należy także w sytuacji, kiedy jesteśmy świadkami molestowania – wsparcie okazane drugiej osobie może skutecznie zniechęcić sprawcę.
Krok 2: Droga formalna (Pracodawca i PIP)
Jeżeli zwrócenie uwagi i rozmowa nie wystarczą, warto wejść na drogę formalną. W przypadku molestowania w miejscu zatrudnienia zwróć się do pracodawcy. W sytuacji, gdy to on jest winowajcą bądź jeśli odmawia rozwiązania sprawy, złóż skargę do Państwowej Inspekcji Pracy (PIP). Nie musisz obawiać się ewentualnych konsekwencji – obowiązkiem inspektora jest utrzymanie twoich danych w tajemnicy..
Krok 3: Zbieranie dowodów i wsparcie detektywa
W każdym przypadku molestowania możesz zawiadomić prokuraturę o podejrzeniu popełnienia przestępstwa lub złożyć pozew do sądu. Jeżeli rozważasz takie rozwiązanie, zbierz jak najwięcej dowodów świadczących o napastowaniu:
– Zachowuj otrzymane wiadomości i rób wydruki e-maili.
– Zastanów się nad możliwością dyskretnego nagrywania rozmów.
– Skontaktuj się z agencją detektywistyczną. Profesjonaliści pomogą w legalny sposób zebrać materiał dowodowy,
Nie zapominaj, że jednym z kluczowych argumentów potwierdzających twoją krzywdę mogą być zeznania świadków. Jeśli napastowanie odbiło się na twoim zdrowiu fizycznym lub psychicznym, udaj się do specjalisty. Dokumentacja medyczna także stanowi istotny dowód w sądzie.
