Dziś informatyka to rozległa gałąź nauki, która stała się nieocenionym wsparciem dla innych dziedzin. W detektywistyce kluczowe znaczenie ma informatyka śledcza, która łączy elementy techniczne z kryminologią i zagadnieniami prawnymi. Czym jest ta specjalizacja i w jakich sytuacjach może się przydać?
Informatyka śledcza, niekiedy nazywana również sądową, to obszar informatyki obejmujący pozyskiwanie cyfrowych dowodów przestępstw oraz nadużyć. Jednym z jej kluczowych celów jest gromadzenie, odzyskiwanie i analiza danych zapisanych na nośnikach fizycznych (dyski twarde, pamięć flash, karty pamięci, płyty CD i telefony komórkowe) oraz na serwerach i w serwisach sieci www. Ważnym elementem działań informatyków śledczych jest ponadto cyberwywiad, czyli pozyskiwanie informacji za pomocą internetu.
Specjaliści przeszukują system danego urządzenia, gdzie kryją się informacje dotyczące logów klawiatury, dokumentów, plików tymczasowych oraz wydruków. Analizie poddawane są również dane ukryte (m.in. metadane, usunięte pliki), zasoby internetowe w postaci portali społecznościowych, historii przeglądania, dysków w chmurze czy poczty e-mail, a także sieci, z którymi łączył się komputer.
Jak mawiał holenderski naukowiec Edsger Dijkstra, Informatyka jest tylko o komputerach, tak jak astronomia tylko o teleskopach. Owo stwierdzenie wydaje się doskonale pasować zwłaszcza do informatyki śledczej, która wymaga wiedzy z obszaru nauk ścisłych, prawa i kryminalistyki. Zasady zbierania cyfrowego materiału dowodowego mają wiele wspólnego z pracą policji. Podobnie jak w przypadku dowodów fizycznych dane powinny zostać pobrane w poprawny sposób, który pozwoli na weryfikację ich wiarygodności w toku postępowania sądowego, nie pozostawiając pola na zarzuty o manipulację czy fałszerstwo.
Konieczna jest także szczegółowa analiza pozyskanych informacji wraz z zabezpieczeniem ich kopii. Wymogi te dotyczą zwłaszcza działań w zakresie przestępstw komputerowych takich jak: kradzież danych osobowych, szpiegostwo, oszustwa, mobbing czy naruszenie prawa autorskiego.
Usługi związane z informatyką śledczą najczęściej dotyczą sfery prywatnej lub biznesowej. W pierwszym obszarze duże znaczenie odgrywa cyberwywiad. Gruntowne przeszukanie zasobów internetowych może ułatwić m.in. dotarcie do osób zaginionych lub odnalezienie skradzionego mienia. Cyfrowe ślady są również istotne przy prowadzeniu tzw. białego wywiadu, czyli zbierania danych o osobach, instytucjach i przedsiębiorstwach – nie tylko w ogólnodostępnej sieci, ale także w deep web oraz dark web.
Kwestie osobiste wiążą się również z podsłuchiwaniem – zarówno za pomocą urządzeń rejestrujących, jak i programów szpiegowskich pokryjomu zainstalowanych na telefonie lub komputerze. Zjawisko to jest najczęstsze przy sprawach rozwodowych i próbach zdobycia dowodów zdrady. Działania śledcze w takich przypadkach obejmują nie tylko wykrycie i usunięcie oprogramowania lub dezaktywację rejestratora dźwięku, ale również analizę, jakie informacje mogły zostać przejęte.
Działania dla biznesu zwykle zakładają ochronę tajemnicy firmy oraz przeciwdziałanie sabotażowi i przejawom nieuczciwej konkurencji. Do najważniejszych zadań w tym zakresie należy kontrinwigilacja. Interesom przedsiębiorstwa mogą zagrażać nie tylko pluskwy, ale także dyktafony, ukryte kamery czy nawet telefony komórkowe. Jeśli chcemy zyskać pewność odnośnie poufności biznesowych rozmów, profesjonalne przeszukanie sal konferencyjnych i pomieszczeń biurowych pod kątem podsłuchów jest koniecznością. Do tego zadania niezbędne są specjalistyczne urządzenia oraz wiedza odnośnie metod zapobiegania inwigilacji.
Ważna gałąź informatyki śledczej to także odzyskiwanie danych z uszkodzonych nośników. Usługa ta jest istotna zarówno na gruncie prywatnym, jak i służbowym. Utrata ważnych dokumentów, projektów lub materiałów może narazić na poważne problemy w pracy, na uczelni czy podczas załatwiania spraw urzędowych. Przy odzyskiwaniu danych dźwiękowych niekiedy potrzebna jest również rekonstrukcja nagrań. Zabieg ten skutecznie usuwa zakłócenia oraz poprawia jakość plików, przez co stają się one nie tylko gotowe do odsłuchania, ale w razie potrzeby mogą także zostać zakwalifikowane jako materiał dowodowy.
Gdzie można skorzystać z usług informatyki śledczej? Dziedzina ta wydaje się niszowa, ale wbrew pozorom pomocy nie trzeba szukać daleko – najlepszym kierunkiem jest biuro detektywistyczne. Wybór licencjonowanej agencji nie tylko daje nam pewność odnośnie kompetencji danego specjalisty, ale również zapewnia pełną dyskrecję oraz skuteczność podjętych działań. Detektyw dysponuje profesjonalnym sprzętem (np. wykrywacze kamer i podsłuchów) oraz doświadczeniem, co przekłada się na sukces w rozwiązaniu powierzonego zadania.
